Tip voor wetenschappers: vertaal 10 kernwoorden in het Nederlands

Het gebeurt me vaak als ik een wetenschapper moet interviewen: ze blijven niet alleen hangen in jargon, maar praten onbedoeld ook nog voor meer dan de helft in het Engels. Niet dat ik geen Engels spreek, maar als een monoloog doorspekt is van Engelstalige vaktermen, raak ik wel eens de draad kwijt. Hoe moet dat dan zijn voor mensen die (nog) minder ingevoerd zijn in het onderwerp dan ik?

Drempel

En ik zie het overal, of het nu een hoogleraar is of een student. Niet heel gek natuurlijk. Veel dingen heb je in je studie in het Engels geleerd, de wetenschappelijke literatuur is in het Engels, je schrijft je rapporten in het Engels en je spreekt met je internationale vakgenoten in het Engels. Misschien zelfs met je collega’s en studenten.

Dat gaat lang goed. Tot je jouw verhaal moet vertellen aan een journalist, beleidsmaker, politicus of subsidieverstrekker. Wetenschappelijk onderzoek is vaak al niet gemakkelijk uit te leggen, maar die Engelse termen doen al helemaal de deur dicht. Een belangrijke eerste drempel om te slechten dus!

Jip en Janneke

Het is simpel: stel voor jezelf een lijstje op van tien of twintig termen die je het meest gebruikt en vertaal ze naar het Nederlands. Sterker nog, probeer ze te vertalen naar gewoon Nederlands. Niet de wetenschappelijke Nederlandse evenknie, maar een woord dat ook begrijpelijk is voor de buurman, voor Henk, voor Ingrid, voor Jip en Janneke. Test het op het eerstvolgende verjaardagsfeestje en je zult zien dat men jou en je onderzoek ineens een stuk interessanter vindt!

Taal

Wetenschapscommunicatie is niet makkelijk. Maar je zet al een hele stap door te beseffen dat voor kennismaken met wetenschap hetzelfde geldt als voor inburgeren in Nederland: ‘het begint met taal!’